چکیده ای از ارتودنسی

درباره ارتودنسى

ارتودنسی، ارتوپدی و ارتوپدی دندانی، یکی از رشته هاى تخصصى دندانپزشکی مى باشد. متخصص ارتودنسی متخصصى است که پس از فارغ التحصیل شدن در رشته دندانپزشکی در مدرسه و يا دانشكده دندانپزشکی تحت آموزش هاى ویژه ای قرار گرفته است. این دانشكده دندانپزشكى توسط تلاش های پیشگامان ارتودنسى مانند ادوارد زنگ و نورمن ویلیام کیلینگلی تاسیس شده است. تخصص اصلی ارتودنتیست ها در درجه اول تشخیص، پیشگیری و اصلاح فك و دندان های نامرتب مى باشد.

ريشه كلمه “Orthodontics” -ارتودنسى- برگرفته شده از orthos یونانی به معنى (صاف، درست) و – odont- به معنى (دندان) مى باشد.

تاریخچه ارتودنسى

تاریخ ارتودنسى بیش از 2000 سال است كه با تاریخچه دندانپزشکی مرتبط است. دندانپزشکی يكى از رشته هاى اصلى پزشكى است. با توجه به انجمن ارتودنتيست هاى آمریکا باستان شناسان اجساد موميايى را كشف كرده اند كه باندهای فلزى در اطراف دندان هایشان پیچیده شده است. نامرتبى دندانها یک بیماری نيست، بلکه هم ترازى غیر طبیعی دندان و ترتيب نامناسب جفت شدن دندان های بالا و پایین مى باشد. ناهنجارى هاى دندانى متفاوت است، اما با استفاده از شاخص هاى درمان ارتودنسی نامرتبى دندان ها را از نظر شدت ميتوان طبقه بندى كرد. می توان گفت که امروزه تقریباً 30 درصد از جمعیت به اندازه کافی داراى ناهنجارى شدید دندانى هستند كه نياز به درمان ارتودنسی دارند.
درمان ارتودنسی بر جابجایی دندان ها، كنترل و تغییر شکل فرم صورت متمركز مى باشد. در مورد دوم با عنوان “ارتوپدى دهان و دندان” شناخته مى شود. در ناهنجارى هاى شديد دندانى که می تواند بخشی از اختلالات جمجمه و صورت باشد اغلب نیاز به ترکیبی از ارتودنسی با هدگير و یا ريورس فيس ماسك همراه جراحي فك و يا ارتوسرجرى نياز است.

ارتودنسى همراه جراحى اغلب نیاز به آموزش های بيشتر، علاوه بر آموزش رسمی سه ساله دوره تخصصی ارتودنسى دارد. به عنوان مثال، در ایالات متحده، ارتودنتیست ها حداقل یک سال آموزش علاوه بر ٣ سال دوره تخصصى ارتودنسى دریافت می کنند.

روش جامع درمان ارتودنسى اين است كه سيهماى فلزى ارتودنسى را بر روى براكت هاى ارتودنسى که از استيل ضد زنگ یا یک ماده سرامیکی زیباتر ساخته شده است قرار مى دهند. سیم ها با براکت ها براى حرکت دادن دندان ها به موقعیت های مورد نظر در ارتباط هستند. ارتودنسى نامرئى یا دیگر پلاك هاى شفاف از مواد پلاستیکی شفافى تشکیل شده اند که مى توانند دندان ها را حركت دهند. برای هدایت رشد فک اغلب وسايل كاربردى استفاده می شود. اجزای اضافی ديگر شامل وسايل متحرك “پلاك ها”، هدگير، دستگاه گسترش دهنده، و بسیاری از دستگاه های دیگر نیز ممکن است برای حرکت دندان ها و استخوان های فک استفاده شوند. وسايل کاربردی، به عنوان مثال، در بیماران رو به رشد (5 تا 14 ساله) با هدف اصلاح ابعاد و رابطه فک استفاده می شود. این درمان -ارتوپدی دندانی- نامیده می شود كه اغلب به دنبال درمان هاى چند تراکمی ثابت (“براكت ها”) برای تنظیم دندان ها و تصحیح تنگى فك انجام مى شود.

‏Orthodontia (مبحث اصلاح دندان هاى نامرتب در دندانپزشكى) تخصصى در دندانپزشکی است که مربوط به درمان دندان هاى نامرتب و جويدن نامناسب مى باشد. درمان ارتودنسی می تواند به مرتب كردن دندان هاى بيمار و ثابت ماندن دندان ها در جاى مناسب كمك كند. متخصصين ارتودنسى معمولا برای مرتب كردن دندان های بیمار از براكت ها و پلاك هاى شفاف استفاده می کنند. ارتودنتیست ها بيش از تمركز بر دندان ها بر روى فرم كل صورت نيز كار مى كنند. بعد از درمان ارتودنسی، معمولاً به بيماران ريتينر(نگهدارنده) خواهند داد که به حفظ موقعیت های بهبود یافته دندان ها در حالی که استخوان در اطراف آنها تشكيل شده است كمك مى كند. به طور کلی ريتينرها (نگهدارنده ها) در هر كجا و هر زمان از چند روز تا یک سال بايد تمام وقت استفاده شوند، سپس نیمه وقت (به طور معمول شب ها هنگام خواب) تا مدتى که متخصص ارتودنسى توصیه می کند.
ممکن است دندانها بدون وجود نگهدارنده ها نيز مرتب در جاى خود قرار گيرند. با این حال، دلایل زیادی وجود دارد که با بالا رفتن سن دندان ها نيز نامرتب مى شوند، بنابراين هيچ تضمینی وجود ندارد که دندانها بدون ريتينر مرتب و بدون حركت باقی بمانند، به همین دلیل، بسیاری از متخصصان ارتودنسى استفاده از ريتينرها را بعد از درمان ارتودنسى به مدت چند سال بصورت پاره وقت و يا فقط شب ها تجویز می کنند (به طور بالقوه برای زندگی). همچنين ارتودنسی بزرگسالان بیشتر به استفاده از ريتينرها (نگهدارنده ها) نیاز دارند.

بهترين متخصص ارتودنسى در تشخيص و طرح درمان

در تشخيص و طرح درمان متخصص ارتودنسى مى بايست
١- ويژگى هاى مختلف مال اكلوژن و يا تغيير شكل ظاهرى صورت را تشخيص دهد.
٢- ماهيت مشكل و در صورت امكان علت آن را بيان كند.
٣- استراتژى درمانى خاص مبنى بر نيازها خواسته هاى فرد را طراحى كند.

٤-استراتژى درمان را به بيمار ارائه دهد بطورى كه بيمار بطور كامل متوجه درمان شود.

ارتودنسی اولین رشته تخصصى شناخته شده در دندانپزشکی است. بسیاری از کشورها سیستم های تحصيلى منحصر به كشور خود را برای آموزش و ثبت نام متخصصین ارتودنسی دارا هستند. براى يك دندانپزشك يك دوره ٢ تا ٤ ساله تمام وقت تحصيلات تكميلى موردنياز است تا به عنوان متخصص ارتودنسى واجد شرايط شود.